Toen Napoleon Bonaparte in 1812 zijn zinnen op Rusland zette, had hij vertrouwen in de kracht van zijn kolossale leger; hij wist echter niet dat de echte dreiging lag in de kleinste tegenstanders — microben. Een baanbrekende studie heeft nu licht geworpen op de twee verwoestende ziekten die de Grande Armée zwaar verzwakten, wat leidde tot de catastrofale ondergang ervan.
De Microbiële Vijand Onthuld
Onderzoekers, die DNA hebben gehaald uit de tandresten van de troepen die tijdens de zware terugtocht zijn omgekomen, hebben de ziekten aan het licht gebracht die Napoleons troepen teisterden. Hoewel tyfus lange tijd werd beschouwd als de belangrijkste boosdoener, bevestigen wetenschappers zoals Nicolás Rascovan van het Institut Pasteur nieuwe bevindingen die twee voorheen ongedocumenteerde ziekteverwekkers tonen.
Ontleden van DNA: De Techniek
Het team van Rascovan gebruikte een geavanceerde methode die bekend staat als shotgun sequencing om het oude DNA te ontcijferen. Volgens dit onderzoek leidde Salmonella enterica de aanval, samen met Borrelia recurrentis, die respectievelijk verantwoordelijk zijn voor het veroorzaken van paratyfus en terugkerende koorts. Deze ziekten gedijden in de harde en onhygiënische omstandigheden waaraan Napoleons soldaten werden blootgesteld.
Een Historische Epidemie Onthuld
Historische verslagen beschreven lange tijd de meedogenloze symptomen die de troepen ervoeren, gekenmerkt door koorts en diarree, wat naadloos aansluit bij de resultaten van het onderzoek. Naast het genadeloze klimaat en de uitputting, speelden deze infectieziekten een cruciale rol in de massale verliezen die Napoleons leger leed.
Herzien van de Geschiedenis
In tegenstelling tot eerdere studies, die sporen van tyfus aantroffen, breidt dit nieuwe onderzoek ons begrip uit van het aantal ziekteverwekkers dat deze soldaten kwelde. Rascovan benadrukt dat het vinden van meerdere ziekteverwekkers een duidelijker inzicht biedt in het infectieuze landschap dat de Grande Armée teisterde.
De Ongeziene Vijand
Bijna 300.000 mannen kwamen om tijdens Napoleons noodlottige campagne. Deze DNA-onthulling dient als een krachtige herinnering dat zelfs de meest formidabele legers kunnen worden vernietigd door de ongeziene krachten van de natuur. Volgens NBC News blijft de fusie van historische gegevens en moderne wetenschap het complexe verhaal ontvouwen van een van de meest beruchte militaire rampen uit de geschiedenis.
Een keizer mag dan strategische veroveringen over Europa orkestreren, het zijn toch de stille, microscopische tegenstanders die de uitkomst kunnen bepalen. De geschiedenis echoot het verhaal van Napoleons nederlaag — een indrukwekkend testament van de blijvende kracht van de natuur.
